RỐI LOẠN GIẤC NGỦ: NGUYÊN NHÂN VÀ BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ

    Rối loạn giấc ngủ là tình trạng thay đổi chất lượng và thời gian giấc ngủ bất thường, gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tinh thần, giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh

      Rất nhiều người từng gặp phải nhiều lần tình trạng khó ngủ, ngủ không sâu giấc, ngủ ít, ngủ thức giấc,… Song nếu nó không kéo dài, xuất phát từ nguyên nhân bên ngoài: ánh sáng mạnh, tiếng ồn, chất kích thích,… thì không được gọi là rối loạn giấc ngủ.

Rối loạn giấc ngủ tình trạng xuất hiện nhiều ở người trẻ tuổi

1 Các triệu chứng của Rối loạn giấc ngủ:

• Khó đi vào giấc ngủ.
• Thường xuyên tỉnh giấc vào ban đêm.
• Thường xuyên mệt mỏi vào ban ngày và muốn có những giấc ngủ ngắn giữa ngày.
• Thay đổi bất thường thói quen hoặc lịch trình ngủ - thức.
• Thiếu tập trung, hay cáu kỉnh và lo lắng bất thường.
• Giảm năng suất làm việc. 
• Tăng cân.
• Trầm cảm.
• Có hành vi bất thường khi ngủ.

Người bệnh bị rối loạn giấc ngủ có thể không gặp tất cả các triệu chứng trên, ngoài ra những triệu chứng này cũng có thể gặp ở bệnh lý khác. Vì vậy để chẩn đoán chính xác, hãy đi khám bác sĩ.

2 Các loại rối loạn giấc ngủ và nguyên nhân

Dựa theo tình trạng giấc ngủ bị ảnh hưởng, rối loạn giấc ngủ được chia thành nhiều loại, thường gặp như:

2.1. Mất ngủ

     Mất ngủ ở mỗi người có thể khác nhau như: chất lượng giấc ngủ không tốt, khó đi vào giấc ngủ, thức giấc nhiều lần trong đêm, thức dậy sớm, không có cảm giác ngủ sâu giấc, ngủ hoàn toàn,… Mất ngủ khiến người bệnh luôn trong trạng thái mệt mỏi cả về thể chất và tinh thần do cơ thể không được nghỉ ngơi và phục hồi hoàn toàn khi ngủ.

    Mất ngủ là chứng rối loạn giấc ngủ thường gặp nhất, có đến 10 - 15% dân số trên thế giới gặp phải tình trạng này ít nhất 1 lần trong đời. Có các dạng mất ngủ sau:

Mất ngủ tạm thời

Đây là tình trạng rối loạn giấc ngủ chỉ xảy ra trong thời gian ngắn từ vài đêm đến vài tuần. 

Mất ngủ thứ phát

Mất ngủ thứ phát có thể do:

• Bệnh tâm thần như rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn nhân cách, nghiện ngập, cơn hưng cảm, trạng thái hoang tưởng, lú lẫn,…
• Nguyên nhân bệnh lý thực thể gây đau đớn, ảnh hưởng đến giấc ngủ như: Loét dạ dày tá tràng, viêm khớp, tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu nhiều lần, u tuyến tiền liệt, viêm phế quản, hen suyễn, cường giáp, tiểu đường, bệnh lý thần kinh,…

Ngoài ra, mất ngủ có thể là hậu quả của tình trạng lạm dụng thuốc và chất kích thích gây hại như: thuốc chống trầm cảm, thuốc lá, cafe, cocaine, rượu bia,…

Mất ngủ mạn tính tiên phát

Đây là tình trạng mất ngủ không rõ nguyên nhân cụ thể.

2.2. Ngủ nhiều

Nhiều người cho rằng, ngủ nhiều không phải là dấu hiệu của chứng rối loạn giấc ngủ. Tuy nhiên ở nhiều bệnh nhân thời gian ngủ đêm và ngủ ngày nhiều nhưng vẫn thường xuyên ở trong trạng thái buồn ngủ, ngủ gà ngủ gật,… Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tinh thần và hiệu quả làm việc, học tập trong ngày.

Mất ngủ là rối loạn giấc ngủ dễ nhận biết hơn, còn tình trạng ngủ nhiều này thường không được biết đến và quan tâm đến, gây khó khăn trong điều trị. Nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ ngủ nhiều nhưng vẫn khiến người bệnh mệt mỏi bao gồm:

Hội chứng ngưng thở khi ngủ

Hội chứng này khiến bệnh nhân ngưng thở khoảng vài phút, lặp lại nhiều lần nhưng bệnh nhân thường không phát hiện ra. Chất lượng giấc ngủ kém khiến người bệnh thường xuyên mệt mỏi, lo lắng, hay quên, mất tập trung,…

Thiếu ngủ

Ở những người làm việc quá nhiều hoặc giờ giấc làm việc bất thường như trực gác, làm việc ca đêm, phụ nữ mới sinh con, người thân bị bệnh,… Cơ thể thiếu ngủ và mệt mỏi thường khiến họ ngủ li bì những giấc dài nhưng cơ thể vẫn mệt mỏi, ngủ gật trong ngày.

3 Điều trị 

Tây y

Một số thuốc điều trị có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ ngủ nhiều như: thuốc ngủ, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc giãn cơ, thuốc chống động kinh,…

Kết hợp điều trị YHCT có tác dụng tốt trong điều trị Rối loạn giấc ngủ

Nguyên nhân: mất ngủ có rất nhiều nguyên nhân mà theo đông y đều liên quan đến các tạng, Can Tâm,Tỳ, Phế thân, thường gặp trên lâm sàng các thể bệnh do tâm tỳ huyết hư, can khí uất kết, tỳ thận yếu. Điều trị Đông y quan tâm đến căn nguyên gây bệnh, vì vậy ưu tiên điều trị dứt điểm các nguyên nhân gây mất ngủ, điều hòa ngũ tạng, nâng cao thể trạng, mang lại hiệu quả lâu dài. 
Như vậy, theo Đông y: tâm chủ thần, can chủ nộ, tim khỏe mạnh, thần kinh tốt, lá gan bình hòa, tinh thần thư thái sẽ ngủ ngon giấc. Người bị mất ngủ, ngủ không ngon giấc là do tâm can bất ổn. Muốn điều trị hiệu quả bệnh mất ngủ phải bồi bổ tâm tỳ, thư can giải uất, an thần trấn kinh.

Một số phương pháp điều trị mất ngủ theo Y học cổ truyền:

- Xoa bóp bấm huyệt điều trị mất ngủ: Bấm huyệt giúp thông kinh hoạt lạc, chữa trị nhiều bệnh, trong đó có cả bệnh mất ngủ. Một số vị trí huyệt đạo giúp điều trị mất ngủ: huyệt nội quan, huyệt thần môn, huyệt tam âm giao, huyệt dũng tuyền, huyệt phong trì, huyệt ấn đường, huyệt thái dương, huyệt thiên trụ.

Điều trị bấm huyệt cần kiên trì và thực hiện đều đặn, đồng thời hạn chế sử dụng các chất kích thích và giữ cho tinh thần ổn định.
- Ngâm chân thảo dược: ngâm chân giúp lưu thông máu, tăng khả năng miễn dịch. Việc ngâm chân thảo dược mỗi tối bằng nước ấm trước khi đi ngủ sẽ làm hệ thống trung khu thần kinh được kích thích nhẹ, thoải mái, giải tỏa căng thẳng. Một số bài thuốc thảo dược có thể sử dụng cho ngâm chân như: quế, sả, gừng…
- Dùng thuốc thảo dược: các bài thuốc đông y điều trị mất ngủ thường sử dụng nguyên liệu các loại cỏ cây, thảo dược. Vì vậy những bài thuốc này thường không hiệu quả ngay lập tức, nhưng an toàn, không gây tác dụng phụ, có tác dụng hoạt huyết, dưỡng não, thông mạch, cải thiện tận gốc nguyên nhân gây bệnh. Một số thảo dược  gừng, cam thảo, tâm sen, táo nhân, Lạc Tiên, Lá Vông Nem, Trinh Nữ, Bình Vôi…
- Châm cứu điều trị mất ngủ: châm cứu chữa mất ngủ là phương pháp trị liệu theo y học cổ truyền,áp dụng những y lý Đông y, tác động vào các huyệt đạo nhất định giúp người bệnh tìm lại giấc ngủ ngon và sâu. Châm cứu được đánh giá là phương pháp chữa mất ngủ hiệu quả cao và an toàn nhất hiện nay, không cần dùng thuốc. 

Khoa Y học cổ truyền  &  Phục hồi chức năng, Phòng khám đa khoa Kim Thuận là một chuyên khoa chuyên điều trị bệnh bằng phương pháp Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng kết hợp y học hiện đại nhằm tối ưu hóa kết quả điều trị cho người bệnh.